Page 72 - mijncité

o cottagewoningen in de oude tuinwijk.
prEstigE vErsus EEnvouD
Naar het einde van de jaren ’20 zijn de bediendenwoningen rond het Kioskplein afgewerkt. dit pronkstuk van de cité
is een realisatie van de Brusselse architect adrien Blomme, de ontwerper van de cité van winterslag. Het is een sym- metrisch plan aan weerszijden van een parkje met kiosk.
de stijlvolle tweewoonsten zijn gebouwd in een Vlaams historiserende stijl, met trapgevels en andere traditionele ornamenten. Ze liggen op regelmatige afstand van elkaar, verbonden door lage tuinmuurtjes met een bakstenen toe- gangsboogje tussen de blokken. Het Kioskplein is het enige deel van alle mijncités dat het statuut geniet van beschermd dorpsgezicht.
Blomme en zijn zoon Yvan kregen in 1938 de opdracht voor het bouwen van het casino, aan het einde van het plein. dit omvatte ondermeer feest- en vergaderzalen, accommodatie voor lm en theater en een restaurant. Door de oorlog vielen de werken stil. Het casino werd ingehuldigd in 1952. adrien Blomme was dan al 12 jaar overleden.
in 1930 werd nabij het voetbalstadion de wijk rond het driehoekige eeuwfeestplein ingehuldigd. deze wijk bestaat uit twee-, drie- en vierblokken, een logementshuis en het eeuwfeestgebouw. Zowel architecturale uitwerking als beeldvariatie waren hier behoorlijk vereenvoudigd. deze bouwfase werd afgesloten met het oprichten van de monumentale kerksite. de bouw startte in 1939 en werd
4 jaar later voltooid. dit complex is sinds 1985 beschermd als monument.
DE koLEnsLag
Na de oorlog werden in het zogenaamde ‘Baltisch kamp’
zo goed en zo kwaad als mogelijk noodwoningen ingericht. Voorheen waren dat barakken voor krijgsgevangenen die tijdens de oorlog verplicht werkten in de mijn. Ondertussen zijn ze vervangen door woningen in baksteen.
o in 1930 wordt de wijk rond het eeuwfeestplein gebouwd. het zijn kleine arbeiderswoningen met eenvoudige baksteen- decoraties, en een beperkte afwisseling van woningtypes.
in diezelfde periode werd een nieuwe kolenslagcité op- gericht. Het werd een geometrisch opgebouwd plan rond het gigantische diagonaal geplaatste vierkante Gouden jubileumplein. Het westelijke deel van deze wijk was op dat ogenblik nog in gebruik voor kolenopslag, en werd pas in de jaren 60 voltooid. de eerste woningen vertonen nog enige afwisseling en detaillering in het metselwerk. Bij de nieuwste woningen is vrijwel elke decoratie verdwenen. Het plein oogt schraal. de architectuur van de woningen, met slechts enkele types van tweewoonsten is erg eenvoudig.
EigEnhEiD bEwarEn
Eind jaren ’80 waren bijna al de woningen in de wijken ver- kocht. in de daaropvolgende jaren werd druk gerenoveerd, verbouwd en bijgebouwd. Zeker in de tuinwijkcité is negen op tien van de woningen gerenoveerd, en dat is niet altijd op degelijke wijze gebeurd. de gemeentelijke diensten pro- beren de aantasting door middel van een strikte toepassing van de vastgelegde bouwvoorschriften zo goed mogelijk in de hand te houden. Veel kwaad is al geschied en de mo- gelijkheden en middelen voor de handhaving zijn beperkt. Voor het Kioskplein ligt dit anders omdat deze woningen onder de reglementeringen van Monumentenzorg vallen. Om de eigenheid van de wijken zo veel mogelijk te bewaren, werden de bouwvoorschriften omgezet in een gemeente- lijke verordening. de gemeenschapsgebouwen, zoals het eeuwfeestgebouw, regina Mundi en andere die aan de ge- meente werden overgedragen, kregen een herbestemming voor sociale projecten. Voorts blijft zij investeren in de aanleg van de openbare ruimte om zowel het karakter als de leefbaarheid te bewaren, met ondermeer het vervangen van laanbeplantingen en het inrichten van speelpleintjes.
72