Page 43 - mijncité

en afdaken aan zij- en achtergevels. in de tuinen woekerden berghokken, garages en koterijen.
de ijverige verbouwers hadden weinig oog voor de compo- sitie, harmonie en samenhang waar de ontwerpers zo naar gestreefd hadden. Op vele plaatsen is het evenwicht en de harmonie van de huizengroepen onherroepelijk vernietigd. elders is dan weer slechts één van de woningen in de groep solo gegaan met afwijkende dak- of gevelmaterialen en –kleuren. dit verstoort het geheel wel ernstig, maar het concept blijft herkenbaar en herstel is nog mogelijk.
de privatisering had ook zijn gevolgen voor het groene karakter van de wijken. Vroeger waren de tuinen ingericht als moestuinen, en was er een siertuintje aangelegd in de voortuin. tussen de percelen en aan de straatzijde waren de percelen afgezoomd met hagen, in sommige wijken met lage muurtjes of betonnen sierelementen. dit gaf het straatbeeld structuur en samenhang, en zorgde voor een overgang tussen de openbare ruimte van de straat en de privésfeer van de woning. Het onderhoud van deze hagen of andere afsluitingen was strikt gereglementeerd door de regie.
Vandaag zijn vele van deze hagen verdwenen. sommige voortuinen zijn vervangen door parkeerruimte of liggen er verwaarloosd bij. Op weer andere plaatsen zijn de hagen vervangen door afsluitingen en poorten van de meest diverse makelij. in enkele gemeenten worden acties opgezet om de eigenaars aan te sporen deze hagen te herstellen.
de grotere bediendenwoningen hebben minder onder de willekeurige verbouwingswoede geleden. deze woningen waren al van bij aanvang ruimer en beter afgewerkt, zodat de noodzaak tot veranderen of vergroten kleiner was. dikwijls zijn de eigenaars zich ook meer bewust van de kwaliteiten van hun woning, zodat ze er met meer zorg mee omspringen. Dit geldt nog meer voor de grote villa’s en tweewoonsten van ingenieurs en kaderleden. Ook de huurwoningen in beheer van huisvestingsmaatschappijen hebben vaak hun samenhang behouden, omdat de renova- ties en uitbreidingen collectief zijn uitgevoerd.
hEt opEnbaar DomEin
Bij de verkoop van de woningen werd het beheer van straten en pleinen overgedragen aan de gemeenten. deze hadden vaak niet de mensen en middelen om de rijke- lijke groenaanleg te onderhouden. dit was nochtans één van de visitekaartjes van de cités. Hierdoor is veel van het oorspronkelijke groen op plantsoenen en langs straten verdwenen. de bomenrijen waren een essentieel onderdeel van het ontwerp van de wijken. Zij gaven de straten struc- tuur en samenhang, en maakten deel uit van het door de ontwerpers ontworpen straatbeeld. de laatste jaren worden weer inspanningen gedaan om het openbaar domein weer aan te leggen, oude bomenrijen te vervangen en pleintjes en binnengebieden in te richten met speel- en sport- pleintjes.
Ook verscheen koning auto meer en meer in het straat- beeld. Voetgangers werden naar de stoepen verdrongen.
o de hagen, die de voortuinen met elkaar verbonden zijn verdwenen en vervangen door afsluitingen in uiteenlopende vormen en materialen.
o soms gebeurt de renovatie van een huizenblok met onderlinge afspraak tussen de eigenaars. in het blok verderop was dat niet het geval
Op de groenstroken langs de woonstraten, op pleinen en plantsoenen werden wagens geparkeerd. de gemeenten legden waar nodig parkeerstroken aan, waardoor de groenstructuur verder werd aangetast. Omdat ook in de achtertuinen garages werden opgetrokken, werden de voet- gangersstegen verbreed tot rijbanen. de hagen verdwenen er en de steegjes verloren hun intieme karakter.
in het laatste decennium van de 20ste eeuw begonnen de voormalige mijngemeenten actie te ondernemen tegen de voortschrijdende aantasting van het harmonische beeld van de mijncités. Ze werkten daarvoor samen met elkaar en met deskundigen, overheidsdiensten en vzw stebo. samen stelden ze algemene bouwrichtlijnen op om de homoge- niteit en het harmonische beeld van de wijken zo veel als mogelijk te vrijwaren. stebo begeleidde de bouwlustige bewoners bij het ontwerpen van hun verbouwingsplannen en het aanvragen van vergunningen en premies. Ook nu nog vragen verschillende gemeentebesturen het advies van het infocentrum wonen van stebo bij stedenbouwkundige aanvragen in de cités.
43